Chào bạn, trong quá trình tìm kiếm việc làm, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường việc làm cạnh tranh như hiện nay, việc bạn nhận được những lời mời làm việc nghe có vẻ quá tốt để thành sự thật là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, bạn cần hết sức cảnh giác vì đó có thể là dấu hiệu của một công ty lừa đảo tuyển dụng. Nếu không cẩn thận, bạn không chỉ mất thời gian, công sức mà còn có thể bị thiệt hại về tài chính. Hôm nay, mình sẽ chia sẻ với bạn những “tín hiệu đỏ” cần lưu ý để bạn có thể nhận diện và tránh xa những “bẫy” việc làm này nhé. Cùng mình trang bị kiến thức để bảo vệ bản thân thôi nào!
Tại sao các công ty lừa đảo tuyển dụng lại xuất hiện?
Trước khi đi vào chi tiết các dấu hiệu nhận biết, mình muốn bạn hiểu rõ hơn về động cơ của những công ty lừa đảo này. Thông thường, mục đích của họ không phải là tuyển dụng nhân viên thực sự mà là để:
Thu thập thông tin cá nhân
Đây là một trong những mục đích phổ biến nhất. Họ có thể yêu cầu bạn cung cấp quá nhiều thông tin cá nhân nhạy cảm (số CMND, CCCD, thông tin tài khoản ngân hàng,…) trong giai đoạn ứng tuyển hoặc phỏng vấn mà không có lý do chính đáng. Những thông tin này sau đó có thể bị sử dụng cho các mục đích bất hợp pháp.
Lừa đảo tiền bạc
Một số công ty lừa đảo sẽ yêu cầu bạn đóng một khoản phí “lệ phí phỏng vấn”, “phí đào tạo”, “phí đồng phục”,… trước khi bạn chính thức nhận việc. Sau khi bạn đóng tiền, họ sẽ biến mất hoặc đưa ra những lý do không chính đáng để từ chối bạn.
Bán hàng đa cấp trá hình
Đây là một hình thức lừa đảo khá phổ biến. Họ sẽ tuyển dụng bạn vào một vị trí nghe có vẻ hấp dẫn nhưng thực chất công việc chính của bạn là phải đi mời chào, lôi kéo người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp của họ.
Chiếm đoạt tài sản hoặc thông tin của công ty bạn đang làm
Trong một số trường hợp, các công ty lừa đảo có thể cố gắng tuyển dụng bạn để thu thập thông tin bí mật của công ty bạn đang làm hoặc thậm chí là để bạn thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.
Những dấu hiệu “tố cáo” một công ty lừa đảo tuyển dụng
Vậy làm thế nào để bạn có thể nhận diện được một công ty lừa đảo tuyển dụng? Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo mà bạn cần đặc biệt lưu ý:
Thông tin tuyển dụng quá chung chung, không rõ ràng
Một công ty tuyển dụng uy tín sẽ luôn cung cấp thông tin chi tiết về vị trí công việc, yêu cầu cụ thể về kỹ năng và kinh nghiệm, cũng như mô tả rõ ràng về quyền lợi và trách nhiệm của ứng viên. Nếu bạn thấy một thông tin tuyển dụng quá sơ sài, không đề cập đến tên công ty cụ thể, hoặc mô tả công việc một cách mơ hồ, bạn cần phải đặt dấu chấm hỏi.
Mình đã từng thấy một tin tuyển dụng với tiêu đề “Tuyển nhân viên làm việc tại nhà, lương cao ngất ngưởng”. Nội dung bên trong chỉ nói chung chung về việc nhập liệu và không hề có thông tin gì về công ty. Đây là một dấu hiệu rất đáng ngờ.
Mức lương và đãi ngộ quá hấp dẫn so với thị trường
“Tiền nào của nấy” là câu nói thường đúng trong hầu hết các trường hợp. Nếu bạn thấy một công ty đưa ra mức lương và đãi ngộ cao bất thường so với mặt bằng chung của thị trường cho cùng một vị trí, bạn cần phải hết sức cẩn thận. Rất có thể đó chỉ là một “chiêu bài” để thu hút sự chú ý của bạn.
Một người bạn của mình đã từng nhận được lời mời làm việc với mức lương gấp đôi so với công việc hiện tại. Tuy nhiên, khi tìm hiểu kỹ, bạn ấy phát hiện ra công ty đó không có thật và mục đích của họ là lừa đảo.
Yêu cầu đóng phí trước khi làm việc
Đây là một dấu hiệu lừa đảo rất rõ ràng. Một công ty tuyển dụng chân chính sẽ không bao giờ yêu cầu ứng viên phải đóng bất kỳ khoản phí nào trong quá trình ứng tuyển hoặc trước khi nhận việc. Nếu bạn bị yêu cầu đóng tiền với bất kỳ lý do gì (phí phỏng vấn, phí đào tạo, phí đồng phục,…), hãy chắc chắn rằng bạn đang đối diện với một công ty lừa đảo.
Mình đã đọc được rất nhiều câu chuyện về việc các bạn sinh viên mới ra trường bị lừa đóng tiền “phí đào tạo” để rồi sau đó không bao giờ được nhận việc.
Quy trình tuyển dụng diễn ra quá nhanh chóng và dễ dàng
Thông thường, một quy trình tuyển dụng bài bản sẽ bao gồm nhiều vòng phỏng vấn, kiểm tra kỹ năng và thẩm định thông tin ứng viên. Nếu bạn thấy quy trình tuyển dụng của một công ty diễn ra quá nhanh chóng, dễ dàng và không có sự kiểm tra kỹ lưỡng nào, bạn cần phải nghi ngờ.
Có một công ty lạ liên hệ với mình qua điện thoại và mời mình đi làm ngay sau khi mình vừa gửi CV mà không cần phỏng vấn. Mình cảm thấy rất nghi ngờ và đã từ chối lời mời đó.
Thông tin về công ty không rõ ràng hoặc không tồn tại
Hãy luôn kiểm tra kỹ thông tin về công ty tuyển dụng. Bạn có thể tìm kiếm thông tin trên website của công ty, các trang mạng xã hội, hoặc thậm chí là tra cứu mã số thuế. Nếu bạn không tìm thấy bất kỳ thông tin nào về công ty đó hoặc thông tin rất sơ sài và không đáng tin cậy, rất có thể đó là một công ty “ma”.
Mình đã từng thử tìm kiếm thông tin về một công ty đã mời mình phỏng vấn nhưng không tìm thấy bất kỳ thông tin nào trên mạng. Điều này khiến mình quyết định không tham gia buổi phỏng vấn đó.
Địa điểm phỏng vấn không chuyên nghiệp hoặc thay đổi liên tục
Một công ty uy tín thường sẽ có văn phòng làm việc cố định và chuyên nghiệp. Nếu bạn được mời phỏng vấn ở một địa điểm không rõ ràng (quán cà phê, nhà riêng,…) hoặc địa điểm phỏng vấn thay đổi liên tục, bạn cần phải cảnh giác.
Email và số điện thoại liên hệ không chính thức
Hãy chú ý đến địa chỉ email và số điện thoại mà công ty sử dụng để liên hệ với bạn. Nếu đó là những địa chỉ email miễn phí (ví dụ: @gmail.com, @yahoo.com) hoặc những số điện thoại không rõ ràng, bạn cần phải thận trọng. Các công ty lớn thường sử dụng email tên miền riêng của công ty.
Yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm quá sớm
Một công ty tuyển dụng uy tín sẽ chỉ yêu cầu bạn cung cấp thông tin cá nhân chi tiết (số CMND/CCCD, thông tin tài khoản ngân hàng,…) khi bạn đã vượt qua các vòng phỏng vấn và chuẩn bị làm thủ tục nhận việc. Nếu bạn bị yêu cầu cung cấp những thông tin này quá sớm trong quá trình ứng tuyển, hãy đặt câu hỏi về mục đích của việc này.
Văn phong tuyển dụng thiếu chuyên nghiệp, sai lỗi chính tả
Những thông báo tuyển dụng từ các công ty uy tín thường được soạn thảo cẩn thận, ngôn ngữ chuyên nghiệp và không có lỗi chính tả. Nếu bạn nhận được một email hoặc tin nhắn tuyển dụng với văn phong cẩu thả, sai nhiều lỗi chính tả và ngữ pháp, rất có thể đó là một dấu hiệu của công ty lừa đảo.
Tạo áp lực phải đưa ra quyết định nhanh chóng
Các công ty lừa đảo thường cố gắng tạo áp lực để bạn phải đưa ra quyết định nhận việc ngay lập tức mà không có thời gian suy nghĩ kỹ. Họ có thể nói rằng vị trí này đang rất “hot” và có nhiều người đang cạnh tranh. Đừng vội vàng đưa ra quyết định, hãy dành thời gian để tìm hiểu kỹ về công ty và công việc.
Bạn nên làm gì khi nghi ngờ một công ty lừa đảo tuyển dụng?
Nếu bạn phát hiện ra bất kỳ dấu hiệu nào đáng ngờ, đừng ngần ngại thực hiện các bước sau để bảo vệ bản thân:
Xác minh thông tin công ty
Tìm kiếm thông tin về công ty trên website chính thức, các trang mạng xã hội uy tín (LinkedIn, Facebook), hoặc các trang web đánh giá công ty. Kiểm tra xem công ty có đăng ký kinh doanh hợp pháp hay không.
Cẩn trọng với những yêu cầu đóng phí
Tuyệt đối không đóng bất kỳ khoản phí nào cho nhà tuyển dụng trước khi bạn chắc chắn về tính hợp pháp của công ty và công việc.
Hỏi kỹ về quy trình tuyển dụng và thông tin chi tiết về công việc
Đừng ngại đặt câu hỏi cho nhà tuyển dụng về quy trình tuyển dụng, mô tả công việc, mức lương, đãi ngộ và các thông tin liên quan khác. Một công ty uy tín sẽ luôn sẵn sàng cung cấp đầy đủ thông tin cho bạn.
Tham khảo ý kiến từ người thân, bạn bè hoặc cộng đồng
Chia sẻ thông tin về công ty mà bạn đang nghi ngờ với người thân, bạn bè hoặc những người có kinh nghiệm trong lĩnh vực tuyển dụng. Họ có thể giúp bạn có thêm góc nhìn và đưa ra lời khuyên hữu ích.
Báo cáo với các cơ quan chức năng
Nếu bạn chắc chắn rằng mình đã gặp phải một công ty lừa đảo tuyển dụng, hãy báo cáo vụ việc này với các cơ quan chức năng có thẩm quyền để họ có thể điều tra và xử lý.
Lời kết:
Tìm kiếm việc làm là một quá trình đầy hy vọng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hy vọng những thông tin mà mình chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn trang bị thêm kiến thức và sự cảnh giác để nhận biết và tránh xa những công ty lừa đảo tuyển dụng. Hãy luôn nhớ rằng, một công việc tốt sẽ mang lại cho bạn cơ hội phát triển và thu nhập xứng đáng mà không cần bạn phải trả bất kỳ khoản phí “trước” nào. Chúc bạn luôn tỉnh táo và sớm tìm được công việc phù hợp với mình nhé!
